شناخت قرآن

حدیث1
امام صادق(علیه السلام) فرمودند:
من لم یعرف الحق من القرآن لم یتنکب الفتن؛
هرکس حقیقت را از طریق قرآن نشناسد، از فتنه ها بر کنار نمی ماند.
محاسن 1/341/702
حدیث2
امام علی(علیه السلام) فرمودند:
ان القرآن ظاهره انیق و باطنه عمیق لا تفنی عجائبه و لا تنقضی غرائبه و لاتکشف الظلمات الا به؛
براستی که قرآن ظاهرش زیباست و باطنش عمیق، عجایبش پایان ندارد، اسرار نهفته آن پایان نمی پذیرد و تاریکی های جهل جز بوسیله آن رفع نخواهد شد.
نهج البلاغه خطبه 18
حدیث3
امام علی(علیه السلام) فرمودند:
الا ان فیه علم مایأتی و الحدیث عن الماضی و دواء دائکم و نظم ما بینکم؛
آگاه باشید که دانش آینده، اخبار گذشته و درمان دردهایتان و نظم میان شما در قرآن است.
نهج البلاغه خطبه 157
حدیث4
الإمام علیّ علیه‌السلام
- وسُئِلَ فَقیلَ : إنَّ فِی القُرآنِ کُلَّ عِلمٍ إلاَّ الطِّبَّ؟: أما إنَّ فِی القُرآنِ لاَیَةً تَجمَعُ الطِّبَّ کُلَّهُ : « وَکُلُواْ وَاشْرَبُواْ وَلاَ تُسْرِفُواْ » .
امام علی علیه‌السلام
- در پاسخ این پرسش که : «آیا در قرآن ، همه دانش‌ها بجز دانش طب هست؟» -: زنهار ! در قرآن ، آیه‌ای هست که همه طب را یکجا در خود گرد آورده است : (بخورید و بیاشامید ؛ ولی زیاده‌روی نکنید) .
الدعوات ، صفحه 75 ، حدیث 174 ، بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 267 ، حدیث 42 دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 96
حدیث5
قال الامام الرضا - علیه السّلام - : فی القرآن شفاءٌ من کل داءٍ و قال داووا مرضاکم بالصدقه و استشفوا بالقرآن فمن لم یشفِهِ القرآن فلا شفاء له.
امام رضا - علیه السّلام - فرمود: در قرآن دوای هر دردی است، و (سپس) فرمود: مرض های خود را با صدقه مداوا و آنها را با قرآن شفا دهید، پس کسی را که قرآن شفا ندهد، پس هیچ شفایی برای او نیست.
«مستدرک الوسائل، ج 2، ص 98»
حدیث6
قال الامام الصادق - علیه السّلام - : شکا رجلٌ الی النبی - صلّی الله علیه و آله - وجعاً فی صدره فقال - صلّی الله علیه و آله - استشف بالقرآن فان الله عزوجل یقول و شفاء لما فی الصّدور.
امام صادق - علیه السّلام - فرمود: مردی به پیامبر از درد سینه شکایت کرد، پیامبر - صلّی الله علیه و آله - فرمود: از قرآن شفا بجوی زیرا که خدای عز و جل می فرماید: قرآن شفا است برای آن چه در سینه ها است.
«الکافی، ج 6، ص 390»
حدیث7
قال الامام الباقر - علیه السّلام - : من لم یُبرئهُ الحمد لم یُبرئهُ شیءٌ.
امام باقر - علیه السّلام - فرمود: هر که را سوره حمد بهبود نبخشد، هیچ چیز او را بهبود نبخشد.
«الکافی، ج 6، ص 458»
حدیث8
قال الامام علی - علیه السّلام - : لا تستشفینَّ بغیر القرآن فانه من کل داءٍ شاف.
امام علی - علیه السّلام - فرمود: به غیر قرآن شفا مجویید، زیرا که از هر دردی، شفا دهنده خواهد بود.
«غرر الحکم، ح 10316»
حدیث9
قال الامام الکاظم - علیه السّلام - : فی القرآن شفاء من کل داءٍِ.
امام کاظم - علیه السّلام - فرمود: در قرآن، شفای هر دردی است.
«مکارم الاخلاق، ص 420»
حدیث10
قال رسول الله - صلّی الله علیه و آله - : علیکم بالقرآن فانّه الشفاء النافع و الدواء المبارک و عصمة لمن تمسّک به و نجاة لمن تَبِعَهُ.
پیامبر اکرم - صلّی الله علیه و آله - فرمود: بر شما باد به کتاب خدا زیرا قرآن شفایی سودمند و داروی پربرکت است و حافظ کسی است که به آن تمسک جوید و نجات بخش کسی که از آن پیروی کند.
«جامع الاخبار، ج 1، ص 432»
حدیث11
قال رسول الله - صلّی الله علیه و آله - : خیر الدواء القرآن.
پیامبر اکرم - صلّی الله علیه و آله - فرمود: بهترین دارو، قرآن است.
«آثار الصادق، ح 26469»
حدیث12
قال الامام العسکری - علیه السّلام - : ذلک القرآن یأتی یوم القیامة بالرجل الشاب یقول لربه عز و جل یا رب هذا اظمأتُ نهاره و اَسهرتُ لیلَهُ و قوّیتُ فی رحمتِک طمعهُ و فسحت فی رحمتک امله.
امام عسکری - علیه السّلام - فرمودند: قرآن روز قیامت با شخصی جوان می آید و به پروردگار می گوید: ای خدا این بنده شب کرد روزهایش را و روز کرد شبهایش را در حالی که طمعش را در رحمت تو قوی کرد و سیر کرد آرزوهایش را در رحمت تو.
«مستدرک الوسائل، ج 4، ص 246»
حدیث13
قال الامام الکاظم - علیه السّلام - : من استکفی بآیة من القرآن من الشرق الی الغرب کفی اذا کان بیقینٍ.
امام کاظم - علیه السّلام - فرمودند: هر که به یک آیه قرآن اکتفا کند از شرق تا غرب عالم این آیه کفایت می کند او را اگر همراه با یقین باشد.
«الکافی، ج 2، ص 623»
حدیث14
قال الامام السجاد - علیه السّلام - : لو مات من بین المشرق و المغرب لما استوحشتُ بعد ان یکون القرآن معی.
امام سجاد - علیه السّلام - فرمودند: اگر همة مردمی که ما بین مشرق و مغرب هستند بمیرند من از تنهایی هراس نکنم بعد از آن که قرآن با من باشد.
«الکافی، ج 2، ص 602»
حدیث15
قال الامام الصادق - علیه السّلام - : إن کتاب الله اصدق الحدیث و احسن القصص.
امام صادق - علیه السّلام - فرمودند: همانا کتاب خدا دارای راست ترین سخن ها و بهترین داستان هاست.
«الکافی، ج 3، ص 422»
حدیث16
قال الامام الصادق - علیه السّلام - : علیکم بتلاوة القرآن فان درجات الجنة علی عود آیات القرآن فاذا کان یوم القیامة یقال لقاری القرآن اقرأ و ارق.
امام صادق - علیه السّلام - فرمودند: بر شما باد به تلاوت قرآن، به درستی که درجات بهشت به تعداد آیات قرآن کریم است، پس زمانی که قیامت برپا شود، به قاری قرآن گفته می شود که قرآن بخوان و بالا برو.
«بحار الأنوار، ج 62، ص 370»
حدیث17
قال الامام الصادق - علیه السّلام - : من اوتی القرآن و الایمان فمثله الا ترجّه ریحها طیب و طعمها طیب و اَمَا الذی لم یؤت القرآن و الایمان مثله الحنظله طعمها سرّ و لاریح لها.
امام صادق - علیه السّلام - فرمودند: کسی که به او قرآن و ایمان عطا شده باشد مثل او مثل ترنج است که بوی آن خوب و طعم آن هم خوب و پاک است و کسی که به او قرآن و ایمان عطا نشده باشد مثل آن مثل میوه حنظله است که طعم آن تلخ و بویی هم ندارد.
«الکافی، ج 2، ص 442»
حدیث18
قال الامام السجاد - علیه السّلام - : آیات القرآن خزائن (العلم) فکلما فُتحت خزائنه ینبغی لک ان تنظر ما فیها.
امام سجاد - علیه السّلام - فرمودند: آیات قرآن خزائن و مخزنهایی هستند برای علم، پس هر زمان که باز شدند، سزاوار است بر تو تا بنگری که در آن چیست (و از آن علم گیری).
«الکافی، ج 2، ص 446»
حدیث19
قال الامام علی - علیه السّلام - : ان القرآن ظاهره انیق و باطنه عمیق لا تفنی عجائبهُ و لا تنقضی غرائبه و لا تکشفُ الظلمات الا به.
امام علی - علیه السّلام - فرمودند: به راستی که قرآن ظاهرش زیبا و نیکو و باطن آن عمیق است که از بین نمی رود، شگفتیهای آن زائل نشده و چیزهای نامأنوس آن تمام نمی شود و تاریکی های جهالت گشوده نمی شود مگر با قرآن.
«نهج البلاغه، خطبه 83»
حدیث20
قال الامام علی - علیه السّلام - : کتاب الله بین اظهرکم ناطق لا یعیی لسانه و بیت لا تهدم ارکانه و عزّ لا تُهزمُ اعوانه.
امام علی - علیه السّلام - فرمودند: کتاب خدا که در بین شما است گوینده ای است که زبانش ازگفتن حقایق خسته نمی شود و خانه ای است که ارکانش تا ابد از تندباد حوادث در امان است و عزیزی است که پیروان و یارانش هرگز شکست نمی خورند.
«نهج البلاغه، خطبه 133»
حدیث21
قال الامام علی - علیه السّلام - : و اعلموا أن القرآن هو الناصح الذی لا یَغُشُّ و الهادی الذی لا یضلُّ و المحدث الذی لا یکذب و ما جالسی القرآن احدٌ الا قام عند بزیادة او نقصان زیادة فی هدی او نقصان من عمی.
امام علی - علیه السّلام - فرمودند: بدانید که همانا قرآن پندآموزی است که در کار او فریب وجود ندارد و هدایت گری است که گمراه نمی کند و سخنگویی است که دروغ نمی گوید، هیچ کسی نزد قرآن نمی نشیند مگر این که وقت بلند شدن و جداشدن در او زیادت و یا نقصانی ایجاد شود، زیادی در هدایت و نقصان در جهل و بی خبری او.
«نهج البلاغه، خطبه 176»
حدیث22
قال الامام علی - علیه السّلام - : ان الله سبحانه لم یَعِظْ احداً بمثل هذا القرآن فانه حبل الله المتین و سببَهُ الامین، و فیه ربیع القَلبِ و ینابیع العلم و ما لِلقلب جِلاءُ غیرهُ مع انَّه قد ذهب المتذکرون ... .
امام علی - علیه السّلام - فرمودند: همانا خداوند سبحان کسی را به چیزی چون قرآن پند نداده است که قرآن ریسمان استوار خدا و وسیلة ایمنی بخش است. در قرآن بهار دل و چشمه های دانش است، برای قلب جلایی جز قرآن نتوان یافت، به خصوص در جامعه ای که بیدار دلان رفته اند و غافلان و تغافل کنندگان حضور دارند. پس اگر خیری دیدید از قرآن یاری بگیرید و زمانی که شر و بدی دیدید با قرآن از او جدا شوید و از کنارش بروید.
«نهج البلاغه، خطبه 176»
حدیث23
قال الامام علی - علیه السّلام - : القرآن آمرٌ زاجدٌ و صامتٌ ناطق حجة الله علی خلقه اخذ علیه میثاقهم و ارتهن علیه انفسهم اتمّ نوره و اکمل به دینه.
امام علی - علیه السّلام - فرمودند: قرآن فرماندهی باز دارنده، و ساکتی گویا و حجت خدا بر مخلوقات است. خداوند پیمان عمل کردن به قرآن را از بندگان گرفته و آنان را در گرو دستوراتش قرار داده است. نورانیت قرآن را تمام و دین خود را به وسیله آن کامل فرمود.
«نهج البلاغه، خطبه 183»
حدیث24
قال الامام علی - علیه السّلام - : فهو معدن الایمان و بحبوحته و ینابیع العلم و بحوره و ریاض العدل و غُدرانُهُ و اثافیُّ الاسلام و بنیانُهُ و اودیة الحقّ و غیطانهُ و بحرٌ لا ینزفُهُ المُستنزِفون ... .
امام علی - علیه السّلام - فرمودند: قرآن معدن ایمان و اصل آن است و چشمه های دانش و دریای علوم است، سرچشمه عدالت و نهر جاری عدل است، پایه های اسلام و ستون محکم آن است، نهرهای جاری زلال حقیقت و سرزمین های آن است. دریایی است که تشنگان آن آبش را تمام نتوانند کشید و چشمه ای است که آبش کمی ندارد، محل برداشت آبی است که هر چه از آن بردارند کاهش نمی یابد و منزلی است که مسافر آن را فراموش نخواهند کرد.
«نهج البلاغه، خطبه 198»
حدیث25
قال الامام علی - علیه السّلام - : ان الله سبحانه انزل کتاباً هادیاً بیّنَ فیه الخیر و الشرّ.
امام علی - علیه السّلام - فرمودند: همانا خداوند سبحان کتابی هدایت گر فرستاد که خیر و شر را آشکارا در آن بیان فرمود.
«نهج البلاغه، خطبه 167»
حدیث26
قال الامام علی - علیه السّلام - : ثم انزل علیه (انزل علی نبیه محمد) الکتاب نوراً لا تطفاً مصابیحه و سراجاً لا یخبوا توقُّدُهُ و بحراً لیدرک قعرُهُ و منهاجاً لا یُضل نهجه و شعاعاً لایظلم ضَوؤُهُ و فرقاناً لا یخمه برهانه و تبیاناً لا تهدم ارکانه.
امام علی - علیه السّلام - فرمودند: سپس خداوند قرآن را بر پیامبر - صلّی الله علیه و آله - نازل فرمود، قرآن نوری است که خاموشی ندارد، چراغی است که درخشندگی آن زوال نپذیرد، دریایی است که ژرفای آن درک نشود، راهی است که روندة آن گمراه نگردد، شعله ای است که نور آن تاریک نشود، جدا کنندة حق و باطلی است که درخشش برهانش خاموش نگردد، بنایی است که ستون های آن خراب نشود.
«نهج البلاغه، خطبه 198»
حدیث27
قال الامام علی - علیه السّلام - : القرآن غنی لا غنی دونه و لا فقر بعده.
امام علی - علیه السّلام - فرمودند: قرآن ثروتی است که پس از او ثروتی نیست و فقر و گرفتاری ای بعد از آن وجود ندارد.
«مجمع البیان، ج 1، ص 15»
حدیث28
قال رسول الله - صلّی الله علیه و آله - : الجدال فی القرآن کفر.
پیامبر اکرم - صلّی الله علیه و آله - فرمودند: مجادله کردن در قرآن کفر است.
«نهج الفصاحه، ص 278»
حدیث29
قال رسول الله - صلّی الله علیه و آله - : ان هذا القرآن هو النور المبین و الحبل المتین و العروة الوثقی و الدرجة العلیا و الشفاء الاشفی و الفضلیة الکبری و السعادة العظمی.
پیامبر اکرم - صلّی الله علیه و آله - فرمودند: به درستی که این قرآن نوری است آشکار و ریسمانی محکم، پناهی مطمئن و مقامی بالا، شفای شفاخواهان و فضیلتی بزرگ و سعادتی عظمی است.
«بحار الأنوار، ج 92، ص 31»
حدیث30
قال رسول الله - صلّی الله علیه و آله - : کتاب الله فیه نبأ ما قبلکم و خبر ما بعدکم و حکم ما بینکم هو الفصل لیس بالهزل هو الذی مَن ترکه من جبار قصمه الله و من ابتغی الهدی فی غیره اخلّهُ الله فهو حبل الله المتین.
پیامبر اکرم - صلّی الله علیه و آله - فرمودند: در قرآن است خبر از ماقبل و مابعد شما و حکم و دستور در میان شما، او بزرگی است که بیهوده در او نیست، او کتابی است که هر کس آن را ترک کند، خدا او را ترک می کند و کسی که بخواهد هدایت را از غیر آن، خدا او را ذلیل می کند، او ریسمان محکم الهی است.
«مجمع البیان، ج 1، ص 16»
حدیث31
پیامبر اکرم - صلّی الله علیه و آله - فرمودند: قرآن راهنمای از تاریکی است به سوی روشنایی و روشنگر و بینا کننده است از کوری و نجات دهنده است از گرفتاری و نوری است برای رهایی از ظلمت و تاریکی، روشنایی است از حادثه ها و پاکی است از ملائکه و متعالی است از پستیها و راهنمایی است از دنیا به سوی آخرت، کمال دین شما در او است و کسی از قرآن جدا نمی شود مگر این که به سوی آتش برود.
«الکافی، ج 2، ص 439»
حدیث32
قال رسول الله - صلّی الله علیه و آله - : القرآن افضل کل شیءٍ دون الله.
رسول خدا - صلّی الله علیه و آله - فرمودند: قرآن افضل از هر چیزی است جز ذات اقدس الهی.
«الکافی، ج 2، ص 238»
حدیث33
قال رسول الله - صلّی الله علیه و آله - : فضل القرآن علی سایر الکلام کفضل الله علی خلقه.
پیامبر اکرم - صلّی الله علیه و آله - فرمودند: فضیلت و برتری قرآن بر سایر کلام ها مانند فضیلت و برتری خدا است بر مخلوقاتش.
«مستدرک الوسائل، ج 1، ص 288»
حدیث34
قال الامام الکاظم - علیه السّلام - : القرآن کلام الله لا تجعل له اسما من عندک فتکون من الضالین.
امام کاظم - علیه السّلام - فرمودند: قرآن کلام خدا است، قرار نده برای آن اسمی از طرف خودت که (اگر چنین کنی) از گمراهان می باشی.
«بحار الأنوار، ج 92، ص 118»
حدیث35
قال الامام العسکری - علیه السّلام - : ان القرآن حق لاریب فیه عند جمیع فرقها فهم فی حاله الاجتماع علیه مصیبون و علی تصدیق ما انزل الله مهتدون.
امام عسکری - علیه السّلام - فرمودند: به درستی که قرآن حق است و نزد جمیع فرقها هیچ شکی در آن نیست، پس ایشان در حال اجتماع بر آن در صواب هستند و بر تصدیق آنچه خداوند نازل کرده هدایت شدگانند.
«بحار الأنوار، ج 5، ص 20»
حدیث36
قال الامام الباقر - علیه السّلام - : القرآن خاص و عام و محکم و متشابه و ناسخ و منسوخ و الراسخون فی العلم یعلمونه و رواه.
امام باقر - علیه السّلام - فرمودند: برای قرآن خاص و عام و محکم و متشابه و ناسخ و منسوخ است که صاحبان و راسخین در علم آن را می دانند و روایت می کنند.
«مستدرک الوسائل، ج 17، ص 332»
حدیث37
سئل عن ابی جعفر - علیه السّلام - عن القرآن خالق ام مخلوق؟ فقال لهم: لیس بخالق و لا مخلوقٍ إنما هو کلام الخالق.
از امام باقر - علیه السّلام - سؤال شد از قرآن، که خالق است یا مخلوق؟ امام - علیه السّلام - فرمودند: نه خالق است و نه مخلوق، همانا او کلام خالق است.
«بحار الأنوار، ج 92، ص 121»
حدیث38
قال الامام الباقر - علیه السّلام - : ان القرآن واحدٌ نزل من عند واحدٍ.
امام باقر - علیه السّلام - فرمودند: قرآن یگانه است و از پیشگاه خدای یگانه نازل شده است.
«تفسیر برهان، ج 1، ص 21»
حدیث39
قال الامام الصادق - علیه السّلام - : نزل القرآن اربعة اَرباعٍ رُبعٌ فینا و ربعٌ فی عدوّنا و ربعٌ سُننٌ و امثالٌ و ربعٌ فرائض واحکام.
امام صادق - علیه السّلام - فرمودند: قرآن بر چهار بخش نازل شده، یک چهارم درباره ما و یک چهارم درباره دشمنان ما و یک چهارم در سنن و امثال و یک چهارم آن واجبات و احکام است.
«الکافی، ج 6، ص 464»
حدیث40
قال الامام الصادق - علیه السّلام - : ان هذا القرآن فیه منار الهدی و مصابیح الدجی یفجل جالٍ بصره و یفتح للضیاء نظره.
امام صادق - علیه السّلام - فرمودند: همانا این قرآن (کتابی) است که در آن جایگاه نور هدایت و چراغ های شب تار است، پس شخص تیزبین باید که در آن دقت کند و برای پرتوش نگاه خویش را بگشاید.
«وسایل الشیعه، ج 2، ص 170»
حدیث41
قال الامام الصادق - علیه السّلام - : ان القرآن حی لم یمت و انّه یجری کما یجری اللیل و النهار و کما یجری الشمس و القمر و یجری علی اخرنا کما یجری علی اولنا.
امام صادق - علیه السّلام - فرمودند: به درستی که قرآن زنده ای است که نمی میرد و به درستی که جاری می شود مثل جریان شب و روز و مثل جریان خورشید و ماه و جریان پیدا می کند بر آخرین نفر از ما (اهل بیت)، همان طوری که جاری می شود بر اولین نفر از ما.
«بحار الأنوار، ج 35، ص 403»
حدیث42
قال الامام الصادق - علیه السّلام - : ان الله - انزل فی القرآن تبیان کل شیء حتی و الله ما ترک شیئاً یحتاج الیه العباد.
امام صادق - علیه السّلام - فرمودند: نازل کرد خداوند در قرآن، بیان هر چیزی را تا این که خداوند ترک نکرده چیزی را که بندگان به آن نیاز دارند.
«بحار الأنوار، ج 68، ص 237»
حدیث43
قال الامام علی - علیه السّلام - : فان فی القرآن علم الاولین و الاخرین لم یدع لقائل مقالاً و لا یعلم تاویله الا الله و الراسخون فی العلم.
امام علی - علیه السّلام - فرمودند: بدرستی که در قرآن علم اولین و آخرین است، برای گوینده مجالی را نگذاشته است و تأویل آن را (احدی) نمی داند مگر خدا و راسخین در علم.
«بحار الأنوار، ج 24، ص 179»
حدیث44
قال الامام علی - علیه السّلام - : لیس لاحد بعد القرآن من فافةٍ و لا لاحدٍ قبل القرآن غنی.
امام علی - علیه السّلام - فرمودند: برای احدی بعد از قرآن حاجتی نیست و برای احدی قبل از قرآن بی نیازی نیست.
«غرر الحکم، ح 7495»
حدیث45
قال الامام علی - علیه السّلام - : من اتّخذ قول الله دلیلاً هدیَ الی الّتی هی اَقوم.
امام علی - علیه السّلام - فرمودند: هر که گفتار خدا (قرآن) را راهنمای خود قرار دهد به آن چه محکمتر باشد هدایت می گردد.
«غرر الحکم، ح 8814»
حدیث46
قال الامام علی - علیه السّلام - : هو الذی لا تزیغ به الاهواء و لا تلتبس به الشّبَهُ و الآراء.
امام علی - علیه السّلام - فرمودند:آن (قرآن) چیزی است که منحرف نمی کنند او را خواهش های نفسانی و آرای و شبهات در آن راه ندارد.
«غرر الحکم، ح 10047»
حدیث47
قال رسول الله - صلّی الله علیه و آله - : فان القرآن نزل علی خمسة وجوه حلال و حرام و محکم و متشابه و امثالفاعملوا بالحلال و دعوا الحرام و اعملوا بالمحکم و دعوا المتشابه و اعتبروا بالامثال.
پیامبر اکرم - صلّی الله علیه و آله - فرمودند: قرآن بر 5 قسم نازل شده: حلال و حرام و محکم و متشابه و مثالها؛ پس عمل کنید به حلال و واگذارید حرام را و عمل کنید به محکم و دفع کنید متشابه را و عبرت بگیرید از مثالها.
«مستدرک الوسائل، ج 4، ص 234»
حدیث48
قال رسول الله - صلّی الله علیه و آله - : القرآن فانه کلام الرحمن و حرز من الشیطان و رجحان من المیزان.
پیامبر اکرم - صلّی الله علیه و آله - فرمودند: قرآن کلام خداوند بخشنده و امان و پناهگاهی از شیطان و برتری در میزان است.
«بحار الأنوار، ج 92، ص 17»
حدیث49
امام علی (علیه السلام) فرمودند:
إنَّ اللّه سبحانَهُ لَم یَعِظْ أحَدابمِثلِ هذا القرآنِ؛
خداوند سبحان هیچ کس را به چیزی چون این قرآن اندرز نداده است.
(نهج البلاغة، خطبة 176 - منتخب میزان الحکمة، ص 600)
حدیث50
امام سجاد(علیه السلام) فرمودند:
ان الله - عزوجل - علم انه یکون فی آخر الزمان اقوام متعمقون فانزل الله قل هوالله و الایات من سورة الحدید ؛
چون خداوند - عزوجل - می دانست که درآخرالزمان اقوامی به دنیا می آیند که در مسائل عقیدتی و علمی متفکر و متعمق اند سوره توحید و آیاتی از سوره حدید رانازل فرمود.
(نورالثقلین ، ج 5، ص 706).
حدیث51
امام سجاد (علیه السلام) فرمودند:
لو مات من بین المشرق و المغرب لما استوحشت ، لو کان القرآن معی ، و اذا کان قراء من القرآن ، ((مالک یوم الدین )) کررها و کاد ان یموت مما دخل علیه من الخوف؛
اگر مردم خاور و باختر بمیرند، در صورتی که قرآن همراه من باشد، وحشت نمی کنم هنگامی که ((مالک یوم الدین )) را از قرآن می خواند، آن را بارها تکرار می کرد و چیزی نمی ماند که از ترسی که بر او وارد شد بمیرد.
(بحارالانوار، ج 85، ص 66).
حدیث52
امام صادق (علیه السلام) فرمودند:
علة اسقاط بسم الله الرحمن الرحیم من سورة براءة ان البسملة امان و البراءة کانت الی المشرکین فاسقط منها الامان؛
علت نیامدن ((بسم الله الرحمن الرحیم )) در سوره برائت این است که بسم الله ، امان است و سوره برائت ، در رد مشرکین است از این روی خداوند امان رااز آن برداشته است .
(بحارالانوار، ج 85، ص 53).
حدیث53
امام صادق (علیه السلام) فرمودند:
ما انزل الله من السماء کتابا الا و فاتحته بسم الله الرحمن الرحیم و انما کان یعرف انقضاء السورة بنزول بسم الله الرحمن الرحیم ابتداء للاخری؛
خداوند کتابی را از آسمان فرو نفرستاد، مگر اینکه با ((بسم الله الرحمن الرحیم )) است که آغاز سوره ای دیگر است .
(بحارالانوار، ج 85، ص 20).
حدیث54
امام صادق علیه‌السلام :
أصدَقُ القَولِ ، وأبلَغُ المَوعِظَةِ ، وأحسَنُ القَصصِ : کِتابُ اللّه؛
راست‌ترین سخن و رساترین پند و بهترین داستان ، کتاب خداست .
أمالی الصدوق : 394/1
حدیث55
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :
إنّ الذی لیسَ فی جَوفِهِ شیءٌ من القرآنِ کالبَیتِ الخَرِبِ ؛
کسی که در اندرونش چیزی از قرآن نیست ، همانند خانه‌ای ویران است .
کنزالعمّال : 2478 منتخب میزان الحکمة : 460
حدیث56
امام علی علیه‌السلام :
إنّ فیهِ شِفاءً مِن أکبَرِ الداءِ ، وهُو الکُفرُ والنِّفاقُ ، والغَیُّ والضَّلالُ ؛
در قرآن، درمان بزرگترین دردهاست : درد کفر و نفاق و تباهی و گمراهی .
نهج البلاغة : الخطبة 176 منتخب میزان الحکمة : 458
حدیث57
امام علی علیه‌السلام :
لا تُخلِقُهُ کَثرَةُ الرَّدِّ ووُلوجُ السَّمعِ ؛
قرآن هر اندازه هم تکرار شود و به گوش خورد، باز کهنه نمی‌شود .
نهج البلاغة : الخطبة 156
حدیث58
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :
مَن أرادَ عِلمَ الأوَّلینَ والآخِرینَ فَلْیُثَوِّرِ القرآنَ ؛
هرکه خواهان علم پیشینیان و آیندگان ، از اوّل تا به آخر دنیاست ، در قرآن کاوش و تأمل کند .
فلیُثَوِّر القرآن : أی لینقّر عنه ویفکّر فی معانیه وتفسیره وقراءته (النهایه : 1 / 229) .کنز العمّال : 2454
حدیث59
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :
القرآنُ غِنیً ، لا غِنیً‌دونَهُ ، ولا فَقرَ بعدَهُ ؛
قرآن ثروتی است ، کــه بدون آن توانگری نباشد و با وجود آن فقری نه .
بحار الأنوار : 92 / 19 / 18
حدیث60
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :
فَضلُ القرآنِ علی سائرِ الکلامِ کَفَضلِ اللّه علی خَلقِهِ ؛
برتری قرآن بر دیگر سخنان، همچون برتری خدا است بر خلق خود.
بحار الأنوار : 92 / 19 / 18
حدیث61
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :
إذا التَبَسَت علَیکُمُ الاُمورُ کَقِطَعِ اللَّیلِ المُظلِمِ فعلَیکُم بالقرآنِ ؛ فإنّهُ شافِعٌ مُشَفَّعٌ وماحِلٌ مُصَدَّقٌ ، مَن جَعَلَهُ أمامَهُ قادَهُ إلَی الجَنّةِ ، ومَن جَعَلَهُ خَلفَهُ ساقَهُ إلَی النارِ ؛
هر گاه کارها همچون پاره‌های شب تار بر شما تاریک و شبهه‌ناک شد ، به قرآن روی آورید؛ زیرا قرآن شفیعی است که شفاعتش پذیرفته است و شاکی و خصمی است که شکایتش قبول می‌شود . هر که قرآن را فرا رویِ خود قرار دهد ، او را به سوی بهشت کشاند و هر که آن را پشت سر خویش نهد ، به سوی دوزخش براند .
نوادر الراوندیّ : 21 ، 22
حدیث62
امام علی علیه‌السلام :
إذَا اشتَکی أحَدُکُم عَینَیهِ فَلیَقرَأ آیَةَ الکُرسِیِّ ، وَلیُضمِر فی نَفسِهِ أنَّها تَبرَأُ ؛ فَإِنَّهُ یُعافی إن شاءَ اللّه‌ُ ؛
اگر کسی از شما چشمانش ناراحت بود ، آیه‌الکرسی بخواند و در دل ، نیّت شفا کند . به خواست خداوند ، بهبود خواهد یافت .
الخصال ، صفحه 616 ، حدیث 10
حدیث63
امام سجّاد علیه‌السلام :
علَیکَ بالقُرآنِ ، فإنَّ اللّه‌َ خَلـقَ الجَنّـةَ ... وجَعلَ دَرَجاتِها علی قَدْرِ آیاتِ القُرآنِ ، فمَن قَرأَ القُرآنَ قالَ لَهُ : إقْرَأْ وارْقَ ، ومَن دَخـلَ مِنهُمُ الجَنّةَ لَم یَکُنْ فی الجَنّةِ أعلی دَرَجـةً مِنهُ ما خـلا النَّبِیّونَ والصِّدِّیقـونَ ؛
با قرآن باش ؛ زیرا خداوند بهشت را آفرید ... و درجات آن را به اندازه آیات قرآن قرار داد . پس هر که قرآن بخواند ، قرآن به او گوید : بخوان و بالا رو . و هر کس از این افراد وارد بهشت شود در آن جا بلند مرتبه‌تر از او نخواهد بود مگر پیامبران و صدّیقان .
بحار الأنوار : 8 / 133 / 39
حدیث64
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :
مَن أدامَ النَّظَرَ فِی المُصحَفِ ، مُتِّعَ بِبَصَرِهِ ما دامَ فِی الدُّنیا ؛
هر کس پیوسته به قرآن بنگرد ، تا زنده است ، از بهره بینایی برخوردار می‌شود .
کنز العمّال ، جلد 1 ، صفحه 536 ، حدیث 2406
حدیث65
امام محمد باقر (علیه السلام)فرمودند:
هر چیزی بهاری دارد ، و بهار قرآن ماه رمضان است .
کافی ، ج 2 ، ص 630
حدیث66
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
نعم الشّفیع القرآن لصاحبه یوم القیمه؛
چه نیکو شفیعی است قرآن در روز قیامت برای کسی که قرآن خوانده باشد.
نهج الفصاحه
حدیث67
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
القرآن غنی لا فقر بعده و لا غنی دونه؛
قرآن غنایی است که پس از آن فقری نیست و غنایی جز آن نیست.
نهج الفصاحه
حدیث68
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
القرآن هو الدّواء؛
قرآن دواست.
نهج الفصاحه
حدیث69
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
علیکم بالقرآن، فاتّخذوه إماما و قائدا فإنّه کلام ربّ العالمین الّذی هو منه و إلیه یعود، فآمنوا بمتشابهه و اعتبروا بأمثاله؛
با قرآن مانوس شوید و آن را پیشوا و رهبر خویش گیرید که قرآن گفتار خدای جهانیان است که از اوست و بسوی او باز می رود به متشابه آن ایمان داشته باشید و از مثل های آن عبرت گیرید.
نهج الفصاحه
حدیث70
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
خلّفت فیکم شیئین لن تضلّوا بعدهما: کتاب اللَّه و سنّتی و لن یتفرّقا حتّی یردا علیّ الحوض؛
دو چیز میان شما واگذاشتم که بعد از آن گمراه نخواهید شد قرآن و روش من و این دو از هم جدا نشوند تا بر سر حوض به من برسند.
نهج الفصاحه
حدیث71
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
ترکت فیکم شیئین لن تضلّوا بعدهما: کتاب اللَّه و سنّتی و لن یتفرّقا حتّی یردا علیّ الحوض؛
دو چیز در میان شما گذاشتم که با وجود آنها گمراه نخواهید شد، کتاب خدا و روش من و از هم جدا نمی شوند تا بر سر حوض به من برسند.
نهج الفصاحه
حدیث72
امام محمد باقر (ع) می فرمایند:
امام محمد باقر(ع): هر چیزی بهاری دارد ، و بهار قرآن ماه رمضان است .
کافی ، ج 2 ، ص 630
حدیث73
امام سجاد(علیه‌السلام) می فرمایند:
اگر همه‌ی مردم از شرق تا غرب عالم بمیرند با وجود قرآن در کنار من، هرگز احساس وحشت و تنهایی نکنم.
(بحارالانوار/89/239)
حدیث74
امام حسن مجتبی - علیه السلام - فرمودند:
همانا در قرآن چراغ های روشنائی بخش و شفا بخش دردها و گرفتاری های درونی وجود دارد، پس کسی که (خود را) با قرآن جلی دهد چشمانش قوی و روشن می گرددو قلب و درون خویش را صفا خواهد داد، چون که تفکّر و اندیشه (در قرآن سبب) حیات قلبِ آگاه می باشد، همچنان که شخص روشن دل در تاریکی ها به وسیله نور چراغ حرکت می نماید و راه می رود.
بحارالأنوار، ج 78، ص 112
حدیث75
قالَ الإمامُ الْحَسَنُ الْمُجتبی - عَلَیْهِ السَّلام - :
إنّ هذَا الْقُرْآنَ فیهِ مَصابیحُ النُّورِ وَشِفاءُ الصُّدُورِ؛
امام حسن مجتبی - علیه السلام - فرمودند:
همانا در این قرآن چراغ های هدایت به سوی نور و سعادت موجود است و این قرآن شفای دل ها و سینه ها است.
بحارالأنوار، ج 75، ص 111
حدیث76
قالَ الاْمامُ علی - علیه السلام - :
نَزَلَ الْقُرْآنُ أثْلاثاً، ثُلْثٌ فینا وَفی عَدُوِّنا، وَثُلْثٌ سُنَنٌ وَ أمْثالٌ، وَثُلْثٌ فَرائِض وَأحْکامٌ ؛
امام علی - علیه السلام - فرمودند:
نزول قرآن بر سه قسمت است: یک قسمت آن درباره اهل بیت عصمت و طهارت و دشمنان و مخالفان ایشان؛ و قسمت دیگر آن، اخلاقیّات و ضرب المثلها؛ و قسمت سوّم در بیان واجبات و احکام إلهی می باشد.
الکافی، ج 2، ص 627، ح 2
حدیث77
قالَ الاْمامُ علی - علیه السلام - :
فِی الْقُرْآنِ نَبَأُ ما قَبْلَکُمْ، وَخَبَرُ ما بَعْدَکُمْ، وَحُکْمُ ما بَیْنِکُمْ ؛
امام علی - علیه السلام - فرمودند:
قرآن احوال گذشتگان، و أخبار آینده را در بردارد، و شرح وظایف شما را بیان کرده است.
شرح نهج البلاغه فیض الاسلام، ص 1235
حدیث78
امام صادق علیه‌السلام می فرمایند :
اَلْبَسمَلَةُ تیجانُ السُّوَرِ؛
بسم اللّه الرحمن الرحیم، تاج سوره‌هاست.
تفسیر القرطبی، ج 1، ص 92.
حدیث79
امام کاظم علیه‌السلام می فرمایند :
سُئِلَ الکاظِمُ علیه‌السلام می فرمایند : و أیُّ آیَةٍ أَعظَمُ فی کِتابِ اللّه‌ِ؟ فَقالَ: بِسمِ اللّهِ الرَّحمنِ الرَّحیمِ؛
از امام کاظم علیه‌السلام پرسیدند: کدامیک از آیات کتاب خدا برتر و بزرگ‌تر است؟ فرمودند: بسم اللّه الرحمن الرحیم.
بحارالأنوار، ج 89 ، ص 238.
حدیث80
پیامبراکرم صلی‌الله‌علیه‌و‌آله می فرمایند:
کانَ جِبرئیلُ إذا جاءَنی بِالْوَحیِ أوَّلُ ما یُلقی عَلَیَّ بِسمِ اللّهِ الرَّحمنِ الرَّحیمِ؛
وقتی جبرئیل با وحی به نزدم می‌آمد، نخستین چیزی که به من القا می‌کرد، بسم اللّه الرحمن الرحیم بود.
سنن الدارقطنی، ج 1، ص 304.
حدیث81
امام علی علیه السلام می فرمایند:
اِنَّ اللّه‌َ تعالی اَنْزَلَ کِتابا هادیا بَیَّنَ فیهِ الْخَیْرَ وَ الشَّرَّ، فَخُذوا نَهْجَ الْخَیْرِ تَهْتَدوا وَ اَصْدِفوا عَنْ سَمْتِ الشَّرِّ تَقْصِدوا؛
خدای تعالی کتابی راهنما فرستاد و در آن خوب و بد را روشن ساخت. پس راه خوبی را پیش گیرید تا هدایت شوید و از راه بدی دوری جویید تا به مقصد برسید.
نهج البلاغه، خطبه 167.
حدیث82
پیامبراکرم صلی‌لله علیه و آله و سلم می فرمایند:
اِنَّ اَحْسَنَ الْحَدیثِ کِتابُ اللّه‌ِ وَ خَیْرَ الْهُدی هُدی مُحَمَّدٍ صلی‌لله علیه و آله وَ شَرَّ الاُْمورِ مُحْدَثاتُها؛
بهترین سخن، کتاب خدا و بهترین روش، روش پیامبر صلی‌لله علیه و آله و بدترین امور بدعت‌هاست (پدیده‌های مخالف دین).
بحارالأنوار، ج 77، ص 122، ح 23 .
حدیث83
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله وسلم می فرمایند :
سُورَةُ یس تُدْعی فِی التَّوْراةِ المُعِمَّةَ تََعُمُّ صاحِبَها بِخَیْرِ الدُّنْیا وَ الآخِرَةِ وَ تُکابِدُ عَنْهُ بَلْوَی الدُّنْیا وَالآخِرَةِ وَ تَدْفَعُ عَنْهُ اَهاویلَ الآخِرَةِ؛
سوره یس در تورات «مُعِمَّه»خوانده می‌شود که برای صاحب خود خیر دنیا و آخرت را جمع می‌کند و از او بلای دنیا و آخرت را دور می‌کند و وحشت‌های آخرت را دفع می‌کند.
بحارالأنوار، ج 92، ص 291، ح 6.
حدیث84
پیامبر اکرم (صلی الله و علیه و آله):
اِذَا الْتَبَسَتْ عَلَیْکُمُ الفِتَنُ کَقِطَعِ اللَّیْلِ الْمُظْلِمِ فَعَلَیْکُمْ بِالْقُرآنِ ... و لَهُ ظَهْرٌ وَ بَطْنٌ فَظاهِرُهُ حُکْمٌ وَ باطِنُهُ عِلْمٌ ... فیهِ مَصابیحُ الْهُدی وَ مَنارُ الْحِکْمَةِ وَ دَلیلٌ عَلَی الْمَعْرِفَةِ لِمَنْ عَرَفَ الصِّفَةَ؛
هنگامی که فتنه‌ها چون پاره‌های شب تار بر شما مشتبه شود، به قرآن روی بیاورید ... برای قرآن ظاهری و باطنی است. ظاهر آن حکمت و باطن آن دانش است ... در قرآن چراغ‌های هدایت و نشانه‌های حکمت و راهنمای معرفت هست، برای کسی که ویژگی‌اش را شناخت.
کافی، ج 2، ص 599 ، ح 2.