تا دانش: سال سرمایه گذاری برای تولید
 
مطالب
 
امیدواریم مطالب و محصولات ارزشمندی در اختیار شما عزیزان قرار داده باشیم.

search

تحلیل آموزشی

توضیحات کوتاه:

تحلیل آموزشی:تحلیل آموزشی فرایندی است که از طریق آن هدف نهایی آموزشی به وظایف یا اعمالی که شاگرد باید انجام دهد یا معلومات و مهارت‌هایی که پس از اجرای آموزش باید ...

توضیحات:

تحلیل آموزشی:
تحلیل آموزشی فرایندی است که از طریق آن هدف نهایی آموزشی به وظایف یا اعمالی که شاگرد باید انجام دهد یا معلومات و مهارت‌هایی که پس از اجرای آموزش باید کسب کند، تقسیم می‌شود. فرایند تحلیل آموزشی شامل مراحل زیر می‌باشد:
1- تبدیل هدف کلی (هدف نهایی آموزشی) به اهداف جزئی (اهداف مرحله‌ای آموزشی)
2- تبدیل هدف جزئی (هدف مرحله‌ای آموزشی) به اهداف رفتاری (هدف‌های اجرائی)
3- تعیین نوع ارتباط بین هدف‌های کلی و جزئی
4- تعیین رفتار ورودی
5- ارزشیابی تشخیص
6- تعیین نخستین گام آموزشی
هدف‌های کلی آموزشی
به آن دسته از اهداف آموزشی که به صورت عبارت‌های کلی بیان می‌شوند، هدف‌های کلی آموزش گفته می‌شود ؛ مانند مثال زیر:
-آموزش و پرورش باید تواناییهای ذهنی شاگردان را بپروراند.
هدف‌های کلی آموزشهای (  هدف نهایی ِ) هدف‌هایی هستند که به صورت مبهم بیان می‌شوند و ممکن است در مقایسه با هدف‌های مرحله‌ای در مدت زمان بیشتری تحقق پذیرد. این گونه هدفها، به عنوان نوعی انگیزه به کار می‌رود. این هدفها، فعالیتها و هدفهای مرحله‌ای و رفتاری را که در نهایت امراز نظر آموزشی با ارزش هستند، روشن می‌کنند و به آنها جهت و هماهنگی لازم را می‌بخشند و به معلم امکان می‌دهند تا تمام فعالیت‌های لازم را برای کسب دانشها و مهارتهای جدید برای شاگرد طراحی کند.
هدفهای جزئی (هدفهای مرحله‌ای)
هدف کلی جهت حرکت را مشخص می‌کند، در حالی که هدف جزئی مقاصد را می‌سازد و در نتیجه، نسبت به هدف کلی دارای جنبه‌های عملی بیشتری است. نکته مهم، نسبی بودن هدفهاست ؛ مثلاً هدف کلی یک درس را می‌توان به دسته‌ای از هدف‌های مرحله‌ای تجزیه کرد. هدف‌های مرحله‌ای نیز ممکن است هر یک، هدف کلی فصلی از آن درس شوند و هدف‌های جزئی تری از آنها سرچشمه بگیرد.
هدف‌های رفتاری (هدف‌های اجرایی)
هدف‌های رفتاری یا هدف‌های اجرایی به آن دسته از هدف‌ها گفته می‌شود که نوع رفتار و قابلیت‌هایی را که انتظار داریم شاگرد پس از یادگیری مطلبی خاص به آنها برسد، مشخص کند. هدف‌های رفتاری چون بر رفتار نهایی تاکید می‌کند، معیار خوبی برای مشاهده و اندازه‌گیری میزان یادگیری شاگردان خواهد بود.
یک هدف رفتاری خوب باید دارای ویژگی‌های زیر باشد:
1. رفتار مورد مشاهده، باید دقیقاً مشخص باشد. یعنی هدف به گونه‌ای بیان شود که مانع ایجاد سوء تفاهم گردد. در تعیین هدف‌های رفتاری، باید انتظارات معلم از شاگردان به روشنی مشخص شود.
2. موقعیتی که رفتار باید درآن مشاهده شود (یا انجام گیرد) مشخص شده باشد. یعنی در تنظیم هدف‌های رفتاری، بیان موقعیت کاملاً ضروری است ؛ زیرا نه تنها شاگرد از موقعیتی که با در نظر گرفتن آنها ارزیابی خواهد شد آگاه می‌شود، بلکه ذکر موقعیت برای معلم و شاگرد وسیله‌ای است برای اجتناب از سردرگمی و آشفتگی در عمل.
3. سطح اجرا (درجه موفقیت) باید دقیقاً مشخص باشد. یعنی سطح مشخصی از یادگیری که از قبل به وسیله تعیین کنند ِ، هدف مشخص شده است، معیاری است که با آن، موفقیت شاگرد در رسیدن به هدفهای آموزشی سنجیده می‌شود.
مثال زیر دارای سه ویژگی یک هدف رفتاری است:
با در دست داشتن فهرستی از 35 عنصر شیمیایی، دست کم ظرفیت 30 عنصر را به یاد آورید و بنویسید.
رفتار مورد نظر: به خاطرآوردن و نوشتن
موقعیت: داشتن فهرستی از 35 عنصر شیمیایی
سطح اجرا: دست کم 30 عنصر
نقش هدف‌های رفتاری در فرایند تدریسی
هدف رفتاری به معلم کمک می‌کند تا نحوه ظهور رفتارهایی را که از شاگردان انتظار دارد با دقت بیشتری مشخص کند و بر اساس آنها، برای رسیدن به اهداف تعیین شده، مواد آموزشی و روش تدریسی مناسب را انتخاب کند.
به طور کلی، هنگامی که معلم به طراحی آموزشی می‌پردازد، هدف‌های رفتاری ممکن است در موارد زیر به او کمک کند:
1. سبب شدند که او برای تحقق آن هدف‌ها، مطالب آموزشی مناسبی انتخاب کند.
2. راهنمای خوبی برای انتخاب روش مناسب تدریس و رسانه‌های آموزشی مختلف باشند.
3. راهنمای خوبی برای طرح سوالات ارزشیابی پیشرفت تحصیلی باشند.
4. موجب شوند که شاگردان دقیقاً بتوانند در هر مرحله از آموزش، پیشرفت خودشان را دقیقاً ارزیابی کنند.
رعایت هدفهای رفتاری:
1. تدوین هدفهای رفتاری منجر به ایجاد صلاحیت‌ها ومهارتهای جزئی و بی اهمیت می‌شود.
2. تدوین هدفهای رفتاری خلاقیت و ابتکار را در فعالیتهای آموزشی محدود می‌کند.
3. تدوین هدفهای رفتاری تدریس را روی حقایق متمرکز می‌سازد و رفتار پیچیده وعالی تر را از نظر دور می‌دارد.
4. تدوین هدف‌های رفتاری آموزش را غیر قابل انعطاف و غیر انسانی می‌سازد.
البته این اعتقاد زمانی وارد است که طراح یا معلم، خود را اسیر هدفهای رفتاری تلقی کند و در فعالیتهای آموزشی، هیچ گونه انعطافی از خود نشان ندهد.
مراحل تحلیل آموزشی
الف: تبدیل هدفهای کلی (نهایی) به هدفهای جزئی
برای قابل استفاده کردن هدفهای کلی، باید آنها را  تجزیه کرد و به صورت هدفهای جزئی (مرحله‌ای) در آورد.
طرح 17 تقسیم کلی به چند هدف جزئی
ب: تبدیل هدف‌های جزئی (مرحله‌ای) به هدفهای رفتاری
هدفهای جزئی باید به گونه‌ای تقسیم شوند که مهارتها و فعالیتهایی که انتظار داریم شاگردان در پایان دوره آموزشی از خود بروز دهند و شرایطی که با وجود آنها این مهارتها و رفتارها باید شکل بگیرند، مشخص شوند. هدفهای رفتاری نیز ممکن است به دو دسته تقسیم شوند:
1- هدفهای اجرائی نهایی، رفتاری است که شاگرد پس از پایان آموزش باید از خود نشان دهد.
2- هدفهای اجرائی مرحله ای، رفتاری است که باید شاگرد ضمن آموزش و قبل از رسیدن به هدفهای اجرائی نهایی از خود نشان دهد
نکته مهم در این جا این است که هدفهای مرحله‌ای هدفهایی هستند که با تحقق آنها، شاگرد به هدفهای اجرائی نهایی می‌رسد، در حالی که فعالیتهای یادگیری روشهای آموزشی است که شاگرد را در رسیدن به این هدفها یاری می‌دهد و نباید این دو را با همدیگراشتباه گرفت.
ج: تعیین روابط هدفهای اجرائی نهایی با هدفهای اجرائی مرحله ای
در تحلیل آموزشی، هدفهای اجرائی را باید به گونه‌ای مرتب کنیم که یادگیری ساده در پایان و یادگیریهای مشکل در بالا قرار بگیرد، زیرا مشکل‌ترین یادگیری (مهارتهای اصلی) هدف اجرائی نهایی است و یادگیریهای ساده تر (مهارتهای فرعی) در مقایسه با هدفهای اجرائی نهایی، هدفهای اجرائی مرحله‌ای به شمار می‌رود. در ضمن، سلسله مراتب هدف کل اجرائی مرحله‌ای نیز باید بر اساس ارتباط آنها با یکدیگر تعیین شود. معمولاً هدفهای اجرائی نهایی با هدفهای اجرائی مرحله‌ای و این اهداف با همدیگر به سه صورت ارتباط دارند.
1. ارتباط هدفها با هم به گونه‌ای است که هدفهای پائین تر، پیش نیازهدفهای بالاترند. ارتباط چنین اهدافی را با هم " ارتباط تسلسلی " یا " ارتباط متوالی " گویند.
طرح 18 نمودار ارتباط تسلسلی هدفها
2. آموزش مطالب مربوط به هر هدف، پیش یا پس از هدفهای دیگر امکان پذیر است، این ارتباط را
 " ارتباط هم تراز " یا " ارتباط موازی " می‌گویند.
طرح 19 نمودار ارتباط هم تراز هدفها
3. در بیشتر مواقع، ارتباط هدفهای اجرائی حالت ترکیبی دارد، یعنی اجزای هدف اجرائی نهایی را یک سلسله " هدفهای تسلسلی و همتراز " تشکیل می‌دهند.
 طرح 20 – نمودار ارتباط ترکیبی هدف‌ها
د: تعیین رفتار ورودی
رفتار ورودی رفتارها و تواناییهایی است که شاگردان باید قبل از شروع یک فعالیت آموزشی از خود نشان دهند تا بتوانند با موفقیت به اهدافهای اجرائی دست یابند.
                                                        
           ورود ->( فرایند آموزش| محتوای آموزشی)-> خروج
                                                         
طرح 21 مفهوم رفتار ورودی
مثال) عمل ضرب برای تفهیم عمل تقسیم یک پیش نیاز یا رفتار ورودی است که اگر آموخته نشود، شاگرد نمی‌تواند عمل تقسیم را انجام دهد.
ه: ارزشیابی تشخیصی
از طریق ارزشیابی تشخیصی می‌توان مشخص کرد که شاگردان معلومات، تواناییها و مهارتهای لازم را برای ورود به مطلب جدید دارند یا نه. ارزشیابی تشخیصی را معمولاً از طریق اجرای " سنجش آغازین " یا
" آزمون رفتار ورودی " انجام می‌دهند. بسیاری نیز ارزشیابی تشخیصی را به صورت ترکیبی از آزمون رفتار ورودی و " پیش آزمون " اجرا می‌کنند که این حالت مطلوبتر به نظر می‌رسد.
و: تعیین اولین گام آموزشی
معلم نخستین گام آموزشی، یعنی نقطه شروع تدریس خود را مشخص کند. معمولاً برای تعیین نقطه شروع، از ارزشیابی تشخیصی استفاده می‌شود. ارزشیابی تشخیصی می‌تواند دقیقاً مشخص کند که معلم فعالیت جدید را باید از چه نقطه‌ای آغاز کند.
اگر معلمی بدون توجه به تواناییها و قابلیت‌های شاگردان تدریس را شروع کند باید قبل ازشروع تدریس درس جدید به ترمیم مفاهیم وپیش نیاز بپردازد. در صورتی که با توجه به تواناییهای ورودی شاگردان تدریس را آغاز کند وی باید عمل تدریس را به صورت جهشی انجام دهد، یعنی آن دسته از هدفهای اجرائی را که شاگردان می‌دانند، در تدریس نادیده بگیرد و تدریس را از نقطه‌ای آغاز کند که آنان نمی‌دانند.

تلخیص از، روش ها و فنون تدریس - دکتر حسن شعبانی
سایر اطلاعات:
کد مطلب: e2c69
وضعیت مطلب: فعال
گروه اصلی: آموزشی     زیرگروه: تعلیم و تربیت

دفعات بازدید: 33     محبوبیت: 5   (کمترین=0 و بیشترین=5)    تعداد شرکت کننده در نظر سنجی مجبوبیت: 
تاریخ ثبت: 1402/5/14 ب.ظ 11:14:28


لینک صفحه ی مطلب: https://tadanesh.ir/t?c=e2c69


هم گروهی ها
image
ما می‌خواهیم با مفاهیم یادگیری، تفاوت مفهوم یادگیری و عملکرد، عوامل مؤثر در یادگیری و نظریه‎های معروف یادگیری آشنا شویم.  الف:تعریف یادگیریمهارتهای خاصی ...


image
در این مطلب می‌خواهیم محتوای آموزشی را تعریف کنیم، آن را تحلیل کنیم، مراحل تحلیل محتوا را شرح دهیم، اصول تهیه و تنظیم آن را توضیح دهیم، وسایل آموزشی را تعریف و ...


image
تحلیل و تعیین نظام ارزشیابی:  در تحلیل و تعیین نظام  ارزشیابی باید عمده فعالیت خود را بر (( بازده )) فعالیت آموزشی متمرکز کنیم  در این روند ، دو مسئله  ...


image
ارزشیابی پایانی(تراکمی): در پایان هر دوره آموزشی و برای تعیین مقدار آموخته‌های شاگردان در طول یک دوره آموزشی به منظور نمره دادن و صدور گواهینامه یا قضاوت درباره ...


image
یادگیری بر اساس الگوهای مختلفی حاصل می‌شود.شناخت الگوهای یاد گیری شما را در تدوین هدفهای آموزشی و انتخاب روشهای تدریس یاری خواهد کرد. در این مطلب، شما با انواع ...


image
•    الگوی تدریس چیست؟-  الگوی تدریس چارچوب ویژه‎ای است که عناصر مهم تدریس در روند ان قابل مطالعه است.-  شناخت و اگاهی از عناصر مهم تدریس می‌تواند معلم ...


image
تعریف تدریس: از تدریس، همانند یادگیری، تعریف‎های متعددی ارائه شده است اما تعریف جامع به صورت زیر است:عمل تدریس یک سلسله فعالیتهای مرتب، منظم، هدفدار و از پیش طراحی ...


image
معلم بعد از انتخاب محتوا و قبل از تعیین وسیله، باید خط مشی و روش مناسب تدریس خود را انتخاب کند. به مجموعه تدابیر منظمی که معلم برای رسیدن به هدف، با توجه به شرایط و ...


image
یادگیری بر اساس الگوهای مختلفی حاصل می‌شود.شناخت الگوهای یاد گیری شما را در تدوین هدفهای آموزشی و انتخاب روشهای تدریس یاری خواهد کرد. در این مطلب، شما با انواع ...


image
تعریف تدریس:از تدریس، همانند یادگیری، تعریف‌های متعددی ارائه شده است. بعضی تدریس را " بیان صریح معلم درباره آنچه باید یاد گرفته شود " می‌دانند و گروهی دیگر تدریس ...