تا دانش: سال سرمایه گذاری برای تولید
 
مطالب
 
امیدواریم مطالب و محصولات ارزشمندی در اختیار شما عزیزان قرار داده باشیم.

search

در برابر ستمکاری پدر و مادر چگونه عمل کنیم‌

توضیحات کوتاه:

پرسش:در برابر ستمکاری پدر و مادر چگونه عمل کنیم اگر والدین به فرزندان ستم کنند فرزندان چطور برخورد کنند، بطوری که هم موجب ناراحتی آنها نشود و هم بتوانند آنها را امر ...

توضیحات:

پرسش:
در برابر ستمکاری پدر و مادر چگونه عمل کنیم اگر والدین به فرزندان ستم کنند فرزندان چطور برخورد کنند، بطوری که هم موجب ناراحتی آنها نشود و هم بتوانند آنها را امر به معروف و نهی از منکر کنند، و اگر نصیحت تأثیر نداشت چطور باید با آنها برخورد کرد؟
پاسخ:
قبل از پاسخ لازم به یادآوری است که:
با توجه به اختلاف سنی که بین پدر و مادر و فرزندان وجود دارد و به طور طبیعی هر کدام، فرزند زمان خود هستند و گاهی اختلاف فرهنگ هم دارند، و از طرفی فرزندان به اقتضای سن‌شان، شور جوانی دارند و پدر و مادر سردی و گرمی زندگی را چشیده‌اند و پخته شده‌اند و طبیعی است که در مسائل با احتیاط برخورد کنند این عوامل باعث می‌شود، گاهی در روابط بین پدر و مادر و فرزند اختلاف سلیقه‌هایی پیش بیاید، و روابط دچار چالش شود و برخوردهای پدر و مادر هم غالباً از سر دلسوزی می‌باشد از این رو کاربرد تعبیر «ظلم و ستم» نسبت به فرزندان، صحیح به نظر نمی‌رسد. از این رو چون احتمال چنین چالشی می‌رود قرآن کریم به بیان راهکار آن می‌پردازد و می‌فرماید:
«ما به انسان سفارش می‌کنیم درباره‌ی پدر و مادرش بویژه مادر که دوران بارداری و مشکلات آن و دوران شیردادن را می‌گذراند، (آری به او توصیه کردیم:) که برای من و برای پدر و مادرت شکر به جا آور، که بازگشت (همه‌ی شما) به سوی من است.»
یعنی جایگاه پدر و مادر آنقدر مهم است که سپاسگزاری پدر و مادر در کنار سپاسگزاری از خدا مطرح شده است.
در حدیثی از امام رضا (ع) وارد شده است که: «هر کس پدر و مادرش را شکرگزاری نکند و سپاس نگوید شکر خدای را به جای نیاورده است!»
و از پیامبر اکرم (ص) حکایت شده که فرمودند: «پدر و مادرت را اطاعت کن و به آنها نیکی نما چه زنده باشند و چه از دنیا رفته باشند.» و در حدیث دیگری حکایت شده سه بار از پیامبر پرسیدند به چه کسی نیکی کنیم؟ پیامبر فرمودند: «به مادرت!» و بار چهارم فرمودند: «به پدرت!» و در آیه‌ی بعد می‌فرماید:
«وَإِن جَاهَدَاکَ عَلَی أَن تُشْرِکَ بِی مَا لَیْسَ لَکَ بِهِ عِلْمٌ فَلَا تُطِعْهُمَا وَصَاحِبْهُمَا فِی الدُّنْیَا مَعْرُوفاً»؛ «اگر پدر و مادر تلاش کردند که تو را مشرک کنند شرکی که هیچ دلیلی ندارد. از پدر و مادر اطاعت نکن»
یعنی هیمشه اطاعت پدر و مادر لازم است مگر در موردی که پدر و مادر بخواهند انسان را به گناه یا شرک وادار کنند. بلافاصله تذکر می‌دهد: پدر و مادری که می‌خواهند تو را مشرک یا گنه‌کار کنند حق نداری با آنها برخورد نامناسب داشته باشی «وَصَاحِبْهُمَا فِی الدُّنْیَا مَعْرُوفاً» یعنی در دنیا با آنها به روش پسندیده همراهی و مصاحبت کن و با آنها برخورد نیک داشته باش.
بنابراین ما حق نداریم نسبت به پدر و مادر خودمان تندی کنیم و قرآن بالاترین مرحله را بیان کرده که اگر پدر و مادر شما را به شرک دعوت کردند شما حق برخورد تند نداری، با این مطلب تکلیف موارد دیگر را روشن کرده است.
و حتی در آیه‌ی می‌فرماید:
«فَلَا تَقُل لَهُمَا أُفٍّ»؛ «به پدر و مادر اف نگو.»
«اف»: کوچک‌ترین کلمه‌ای است که دلالت بر ناراحتی داشته باشد. بنابراین انسان در برابر پدر و مادر چاره‌ای جز صبر و بردباری و برخوردمناسب و نیکو ندارد. و لازم است که اگر برخورد نامناسبی از پدر و مادر دید از او خواهش کند که این کار را ترک کند. و نباید با پدر و مادر برخورد نامناسب داشته باشد چون ممکن است به «عاق والدین» برسد که یکی از گناهان کبیره می‌باشد.پرسش:
در امر به معروف و نهی از منکر مراتبی داریم، نسبت به پدر و مادر تا چه مراتب را می‌شود عملی کرد و کدام را نمی‌شود؟!
پاسخ:
اولین مرتبه‌ی امر به معروف و نهی از منکر این است که انسان از چیز منکر، بد و گناه به صورت درونی و قلبی ناراحت شود.
مرتبه دوم این است که آثار این ناراحتی در صورتش ظاهر شود، که من از این گناه ناراحتم و از آن گناه استقبال نکند.
مرتبه سوم این است که به زبان ابراز کند و با نرم خویی تذکر دهد.
مرتبه چهارم این است که عملًا مانع انجام گناه شود.
مرتبه پنجم و ششم که می‌رسد برخوردهای بالاتر که در حقیقت نیاز به «اذن» حاکم شرع و دادگاه اسلامی دارد.
در مورد پدر و مادر ممکن است بتوانیم صحبتی با آنها بکنیم و یا با هدیه‌ی کتاب یا خواندن آیه‌ی قرآن یا روایت اهل بیت یا موعظه‌ای از اولیا خدا و ... به طور غیرمستقیم آنها را متوجه اشتباه خود بکنیم. اما حق نداریم طوری برخورد کنیم که آنها از دست ما ناراحت شوند، بیشتر باید سعی کنیم با تحمل و اخلاق خوش و احترام «قول میسور» و روش پسندیده آنها را متوجه کار ناپسند خودشان بکنیم اما اگر در مورد گناه اصرار کردند فقط اطاعت نکنیم.
تعبیر جالب قرآن در آیه‌ی 15 سوره‌ی لقمان این است «و ان جاهداک»؛ «و اگر پدر و مادر تلاش کنند که تو را مشرک کنند» مفسرین می‌گویند: مقصود این است: آنها تلاش می کنند و این تلاش آنها هم از روی دلسوزی است گویا می‌خواهند سعادت تو را تأمین کنند اما راه را اشتباه کرده‌اند؛ فکر می‌کنند که سعادت فرزند در گناه و شرک است؛ که لازم است آرام آرام آنها را متوجه کرد که اینگونه نیست. ولی فرزند حق توهین ندارد.
نکته:
در آیات سوره‌ی لقمان و عنکبوت که در مورد رفتار نیک با پدر و مادر می‌باشد این مطلب آمده است:
«إِلَیَّ مَرْجِعُکُمْ فَأُنَبِّئُکُم بِمَا کُنتُمْ تَعْمَلُونَ»؛ «بازگشت شما به سوی من است و شما را از آنچه انجام می‌دادید با خبر خواهم ساخت.»
از این تعبیر که فرزندان را متذکر می‌شود که «من به آنچه عمل می‌کنید شما را خبر می‌دهم» بر می‌آید که: می‌تواند از طرفی هشدار نسبت به فرزندان باشد که روز قیامت و حساب در پیش است؛ پس مراقب رفتار خود باپدر و مادر باشید و از طرفی شاید اشاره به این نکته باشد که چون صبر در مقابل برخی اعمال بعضی پدر و مادرها، طاقت فرسا و سخت است، خداوند تلخی آن صبر را با حلاوت نظاره‌گری خود جبران می‌کند و به تعبیری می‌فرماید: «اگر صبر و تحمل، و در مقابل رفتار بد، نیکی کردن، سخت است؛ بدانید که من این رفتار نیک شما را می‌بینم و در روز قیامت بر می‌شمارم و پاداش می‌دهم.»
آری اگر انسان بداند که خدا می‌بیند سختی‌ها به خاطر خدا شیرین می‌شود.

پرسش و پاسخ‌های قرآنی ویژه جوانان (شبنم مهر)/ زیر نظر محمدعلی رضایی‌اصفهانی و جمعی از پژوهشگران قرآنی/ قم: انتشارات پژوهش‌های تفسیر و علوم قرآن ۱۳۸۶
سایر اطلاعات:
کد مطلب: e24c4
وضعیت مطلب: فعال
گروه اصلی: مذهبی     زیرگروه: قرآن

دفعات بازدید: 18     محبوبیت: 4   (کمترین=0 و بیشترین=5)    تعداد شرکت کننده در نظر سنجی مجبوبیت: 
تاریخ ثبت: 1401/10/14 ب.ظ 6:05:00


لینک صفحه ی مطلب: https://tadanesh.ir/t?c=e24c4


هم گروهی ها
image
پرسش:اطاعت از پدر و مادر تا چه اندازه لازم است؟ پدر و مادرم در کارهایم خیلی دخالت می‌کند می‌خواهم بدانم که تا چه حد باید تابع آنها باشم؟ حتی در امور مستحب و واجب و ...


image
پرسش:در مواردی که پدر و مادر بین دختر و پسر فرق میگذارند چه کنیم؟ گاهی پدر و مادر در مورد بخشش‌های مالی، برخی فرزندان را نسبت به بعضی مقدم می‌دارند و بین آنها تبعیض ...


image
پرسش:آیا صله‌ی رحم با خویشاوندانی که دارای صفات ناپسند مثل نمامی و غیبت هستند جایز است؟ پاسخ:خداوند متعال از طرفی دستور به صله رحم داده و واجب کرده و از طرفی از فحشا ...


image
پرسش:آیا این حجاب که زنان اسلامی رعایت می‌کنند اجر و پاداشی هم دارد؟ پاسخ:از جمله آیاتی که به موضوع حجاب پرداخته، آیه‌ی 59 سوره‌ی احزاب است با طرح این آیه ببینیم آیا ...


image
پرسش:آیا در قرآن تعدد زوجات مطرح شده است؟ و حکمت آن چیست؟ پاسخ:خدای متعال در آیه‌ی سوم سوره‌ی نساء می‌فرماید: «فَانْکِحُوا مَا طَابَ لَکُم مِنَ النِّسَاءِ ...»؛ ...


image
پرسش:آیا زناکار، جز با زنا کار نمی‌تواند ازدواج کند اینکه قرآن در سوره‌ی «نور» می‌فرماید: «آگاه باشید که زنان زناکار جز با مردان زناکار، و مردان زناکار جز با زنان ...


image
پرسش:آیا قرآن کریم سکولاریسم (جدایی دین از دنیا و سیاست) را می‌پذیرد؟ پاسخ:در این جا لازم است برای روشن شدن پاسخ پرسش فوق مفهوم سکولاریسم و آیات مربوط به آن یادآوری ...


image
پرسش:چرا در بسیاری از آیات قرآن «سمع» مفرد آمده و «ابصار و قلوب و افئده» به صورت جمع آمده است؟ پاسخ:در بسیاری از آیات قرآن، از گوش و چشم و دل یاد شده که گوش با لفظ مفرد ...


image
پرسش:رابطه آیه 109 سوره‌ی توبه با حادثه 11 سپتامبر آمریکا چیست؟ آیا آیه‌ی 109 سوره‌ی توبه با انفجار برج‌های دوقلو در آمریکا توسط هواپیماها در 11 سپتامبر تناسب دارد؟! با ...


image
پرسش:آیا «اعوذ بالله من الشیطان الرجیم» آیه‌ی قرآن است و منظور از آن چیست؟ پاسخ:عبارت «اعوذ بالله من الشیطان الرجیم» عین آیه قرآن نیست بلکه از یکی از آیات قرآن گرفته ...