تا دانش: سال سرمایه گذاری برای تولید
 
مطالب
 
امیدواریم مطالب و محصولات ارزشمندی در اختیار شما عزیزان قرار داده باشیم.

search

چرا در بسیاری از آیات قرآن «سمع» مفرد آمده و «ابصار و قلوب و افئده» به صورت جمع آمده است؟

توضیحات کوتاه:

پرسش:چرا در بسیاری از آیات قرآن «سمع» مفرد آمده و «ابصار و قلوب و افئده» به صورت جمع آمده است؟ پاسخ:در بسیاری از آیات قرآن، از گوش و چشم و دل یاد شده که گوش با لفظ مفرد ...

توضیحات:

پرسش:
چرا در بسیاری از آیات قرآن «سمع» مفرد آمده و «ابصار و قلوب و افئده» به صورت جمع آمده است؟
پاسخ:
در بسیاری از آیات قرآن، از گوش و چشم و دل یاد شده که گوش با لفظ مفرد «سمع» آمده، و چشم با لفظِ جمعِ «ابصار»، و دل با لفظ جمع «أفئده و قلوب»؛
مفسرین و صاحب‌نظران در ادبیات، در مورد این مطلب احتمالات متعددی داده‌اند از جمله گفته شده است:
1. «سمع» چون «اسم جنس» است بر قلیل و کثیر دلالت می‌کند بنابراین لازم نبود که دیگر، جمع آورده شود.
2. برخی گفته‌اند: «سمع» مصدر است و مصدر چون جمع بسته نمی‌شود، بر جمع و مفرد هر دو دلالت می‌کند.
3. بعضی نیز گفته‌اند: در اینجا مضافی در تقدیر است مثل «مواضع سمع» یعنی جایگاه‌های شنوایی.
4. برخی بر این باورند که «سمع» به ضمیر «هم» اضافه شده و چون در ردیف جمع‌ها قرار گرفته است خودش بر جمع دلالت می‌کند و دیگر لازم نبوده است که جمع بیاید.
5. عده‌ای نیز احتمال داده‌اند به خاطر کوتاهی کلام و ایجاز، و تفنن در عبارت، «سمع» آمده بنابراین اشکالی ندارد که واژه «سمع» بصورت مفرد و «أبصار» و «قلوب» به صورت جمع آمده است.
حکمت‌ها و اسرار علمی
برخی از مفسرین برای این مطلب حکمت‌ها و اسرار علمی نیز ذکر کرده‌اند، که در اینجا می‌آوریم:
1. اینکه واژه «سمع»، یعنی گوش در قرآن کریم بصورت مفرد آمده، اما چشم به صورت جمع «ابصار» آمده به خاطر این است که ادراکات و مشاهدات انسان با چشمش نسبت به مسموعات و چیزهایی که می‌شنود خیلی بیشتر است؛ چرا که اولًا: امواج صوتی که قابل استماع است تعدادی نسبتاً محدود است در حالی که امواج نورهایی که قابل رویت و دیدن است، از میلیون‌ها می‌گذرد اما امواج صوتی به ده‌ها هزار مورد می‌رسد از این رو قرآن کریم برای اشاره به این مطلب، یعنی محدودیت قلمرو شنیدنی‌ها، واژه‌ی «سمع» را مفرد آورده، و برای اشاره به گستردگی قلمرو دریافت‌های قلبی انسان یا مشاهدات چشمی انسان، واژه‌ی «قلب» و «بصر» را به صورت جمع آورده است.
2. احتمال دیگر اینکه مُدرک سمع انسان واحد است یعنی معمولًا انسان در یک لحظه یک صدا را بیشتر نمی‌شنود اما در یک لحظه با چشمانش می‌تواند دو تا تصویر را ببیند، و یا حتی بیشتر، اما با گوش‌هایش با اینکه دو تا گوش دارد اما یک صدا را عملًا بیشتر نمی‌تواند بشنود؛ بنابراین، سمع را مفرد آورده و چشم را جمع بسته و متعدد آورده که اشاره کند به این که مدرَک انسان‌ها در مورد سمع و شنیدن یکی است، اما مدرک انسان در مورد دیدنی‌ها، متعدد است.
البته این دو مطلب علمی اخیر در حد دو احتمال است و نمی‌شود به صورت یقینی به قرآن نسبت داد، ولی به هر حال دو احتمال علمی، زیبایی است که نسبت به این واژه‌ها گفته شده است.

پرسش و پاسخ‌های قرآنی ویژه جوانان (شبنم مهر)/ زیر نظر محمدعلی رضایی‌اصفهانی و جمعی از پژوهشگران قرآنی/ قم: انتشارات پژوهش‌های تفسیر و علوم قرآن ۱۳۸۶
سایر اطلاعات:
کد مطلب: x24d0
وضعیت مطلب: فعال
گروه اصلی: مذهبی     زیرگروه: قرآن

دفعات بازدید: 17     محبوبیت: 4   (کمترین=0 و بیشترین=5)    تعداد شرکت کننده در نظر سنجی مجبوبیت: 
تاریخ ثبت: 1401/10/14 ب.ظ 6:11:00


لینک صفحه ی مطلب: https://tadanesh.ir/t?c=x24d0


هم گروهی ها
image
پرسش:رابطه آیه 109 سوره‌ی توبه با حادثه 11 سپتامبر آمریکا چیست؟ آیا آیه‌ی 109 سوره‌ی توبه با انفجار برج‌های دوقلو در آمریکا توسط هواپیماها در 11 سپتامبر تناسب دارد؟! با ...


image
پرسش:آیا «اعوذ بالله من الشیطان الرجیم» آیه‌ی قرآن است و منظور از آن چیست؟ پاسخ:عبارت «اعوذ بالله من الشیطان الرجیم» عین آیه قرآن نیست بلکه از یکی از آیات قرآن گرفته ...


image
پرسش:آیا فقط به هنگام قرائت قرآن باید به خدا پناه ببریم؟ پاسخ:خیر، این پناه بردن به خدا فقط مخصوص هنگام قرائت قرآن نیست بلکه این آیه یک مصداق را بیان کرده است و ما ...


image
پناه بردن سه مرحله دارد:1. مرحله زبانی؛ 2. مرحله فکری؛ 3. مرحله‌ی عمل:پناه بردن در مرحله‌ی زبان به همین است که می‌گوییم: «أعوذ بِاللَّهِ مِنَ الشَّیْطَانِ ...


image
پرسش:سِّر تکرار داستان‌های قرآن چیست؟ چرا قرآن برخی داستان‌ها را به طور مکرر مطرح می‌کند؟ مثلًا به داستان حضرت موسی در سوره‌های مختلف پرداخته است، چرا مثل داستان ...


image
پرسش:قوم «یأجوج و مأجوج» که بودند و آیا جن بودند یا انسان، و کی ظهور می‌کنند؟ پاسخ:در قرآن کریم دو بار از «یأجوج و مأجوج» سخن به میان آمده: یکی در آیه‌ی 94 سوره‌ی کهف و ...


image
پرسش:چرا مسلمانان به سوی بیت‌المقدس نماز می‌خواندند و چه شد که به سوی کعبه تغییر قبله دادند؟ پاسخ:در آیات متعددی از قرآن موضوع تغییر قبله مطرح شده است. در مورد این ...


image
پرسش:با توجه به آیه 100 سوره‌ی توبه، جایگاه صحابه و تابعین کجاست؟ اینکه قرآن می‌فرماید: «وَالسَّابِقُونَ الْأَوَّلُونَ مِنَ الْمُهَاجِرِینَ وَالْأَنْصَارِ ...


image
پرسش:آیا می‌توان گفت تورات و انجیل تحریف شده است؟ در تورات و انجیل مطالبی آمده که آدمی از بیانش شرم دارد و نسبت‌هایی به خداوند و برخی پیامبران داده که صحیح ...


image
پرسش:قرآن قدیم است یا حادث؟ پاسخ:1. ریشه تاریخی بحث این پرسش در زمان حکومت بنی العباس مطرح شد و بیشتر هم جنبه سیاسی داشت.بنی العباس گاهی برخی از سوالات پیچیده کلامی، ...