تا دانش: سال سرمایه گذاری برای تولید
 
مطالب
 
امیدواریم مطالب و محصولات ارزشمندی در اختیار شما عزیزان قرار داده باشیم.

search

عصر جدید و رواج دین گرایی

توضیحات کوتاه:

عصر ما، عصر بازنگری و بازگشت به دین است. دو قائمه بزرگ مادیگری و مادی نگری، یعنی پوزیتیویسم (در زمینه اندیشه و علم) و مارکسیسم و کمونیسم (در زمینه عمل و اقتصاد و جامعه ...

توضیحات:

عصر ما، عصر بازنگری و بازگشت به دین است. دو قائمه بزرگ مادیگری و مادی نگری، یعنی پوزیتیویسم (در زمینه اندیشه و علم) و مارکسیسم و کمونیسم (در زمینه عمل و اقتصاد و جامعه گردانی) شکست خورده است و برای بشریت رنج دیده امروز، مجال تامل در معنویات و بازگشت به سنت های مینوی -که جامع ترین مصداق آن، دین است- فراهم گردیده است که غیر از کشور ما ایران، نمونه های دیگر آن را در جمهوری های سابق شوروی و ژاپن و کشورهای دیگر، حتی در غرب پیشرفته، می توانیم مشاهده کنیم. یکی از رخدادهای نیک، در قرن بیستم، این بود که دانشمندان بزرگی چون پوانکاره، ادینگتون، ماکس پلانک، اینشتین، هایزنبرگ،... در عین این که مجذوب پوزیتیویسم نشدند، شخصا دین دار یا به نوعی معتقد به حقایق دینی بودند و این امر برای عامه مردم -که پیشرفت علمی را با دین و دیانت مخالف می دانستند مایه تامل و عبرت بود.

امروزه، دین پژوهی، به شیوه علمی و با استفاده از روش های مقبول در علوم اجتماعی و علوم انسانی و حتی علوم طبیعی، جزو پیشرفته ترین تحقیقات و رشته های آکادمیک است. آثار دینی و دین پژوهی که در غرب انتشار می یابد، حجم و تنوع نامتناهی دارد و به سه زبان عمده غرب، یعنی انگلیسی، فرانسه، آلمانی، سالانه حدود دو هزار عنوان کتاب، اعم از مرجع و عادی -قطع نظر از نشریه های بسیار- در این زمینه منتشر میگردد. آینده تمدن اروپایی که از زمان رنسانس تا قرن نوزدهم به نظر، طلایی می آمد و اروپاییان، فقط تمدن خود را تمدن مطلق می پنداشتند، جلا و درخشش خود را تا حدی از دست داد و افق آن با ابرهای تیره پوشیده شده است. متفکری ( اشپنگلر Spengler) در اوج قدرت تمدن اروپایی، انحطاط آن را پیشگویی کرد. کتاب افول غرب او، در بدو امر، مردم را بیش از هر چیز به هیجان آورده و متعجب ساخت، لکن پس از جنگ بین الملل اول، پس از کشتار میلیون ها نفر اروپایی با قساوت و خون خواری، متفکران بسیاری در اروپا گفتار اشپنگلر و امثال او را جدی تر گرفته و ایمان خود را نسبت به آینده طلایی تمدن خود، از دست دادند.

در قرن نوزدهم، بی دینی مد بود و بت بزرگ قرن، ترقی و افکاری نظایر آن بود. بهشت ملکوتی ادیان، به آینده ای دنیوی مبدل شده بود، چنان که به وضوح در افکار کمونیسم دیده می شد. با فاجعه جنگ، این بت، نزد خواص و متفکران غربی شکست و گرچه فورا همگی به پرستش خداوند متعال باز نگشتند، ولی دست کم، دیگر فشار محیطی خفقان آور، اشخاص فکور را به پیروی از یک فلسفه مادی و مبدل ساختن سعادت معنوی انسان به یک رفاه صرفا مادی، مجبور نمیکرد. نظر صرفا مادی، در فلسفه های ی سیاسی و اقتصادی باقی ماند، لکن در مجامع علمی، جو فکری، کاملا دگرگون شد، مخصوصا که در علوم طبیعی نیز انحصار نظر مکانیکی «فیزیک نیوتنی » با آمدن «فیزیک هسته ای » و «نسبیت » در هم شکسته شده بود و بحث های فلسفی و دینی، در محیطی آزادانه تر، حتی بین دانشمندان طبیعی، در میگرفت.

شاید بهترین نشانه این تغییر، در گرایش گروهی از بزرگ ترین شعرای این عصر به دین و طرف داری از افکار دینی است. به طور مثال در ادبیات فرانسه شخصیت هایی مانند بودلر موضوع های دینی را به معاصران خود یادآور شدند. در تاریخ نیز به سرعت نظریه ترقی که از قرن هجدهم محور تمام تفکرات تاریخی بود جای خود را به نظریات ادواری (توین بی Toynbee) در اثر عظیم خود، مطالعه ای درباره تاریخ، تصور مردم و افکار دیگر، درباره تاریخ داد و توین بی مغرب زمین تاریخ خودشان را سخت مورد انتقاد قرار داد، و امکان انحطاط و حتی انحلال تمدن هایی را که ارزش معنوی خود را از دست داده، خاطرنشان ساخت. در محافل دانشگاهی برای اولین بار پس از قرون وسطا، دین و مطالعات دینی، آبرومند شد و احترام دیرین خود را تا حدی بازیافت. توجه خاصی که در پنجاه سال اخیر به میراث قرون وسطایی مغرب زمین و نیز ادیان آسیایی معطوف شده است، با توجه بیش تر به دین و حکمت و عرفان رابطه مستقیم دارد. بنابراین، قرن بیستم، دوره ای است که در آن، در اثر از بین رفتن ایمان مطلق تمدن اروپایی به مادیات و ارزش های مادی تمدن جدید، تا حدی، محیط مساعدتری جهت ترویج دین به وجود آمده است.

هر اندازه انقلاب اروپاییان بر ضد تمدن مادی و صنعتی، افزایش می یابد و حتی به صورت نهضت هیپی ها و جز آن، با تار و پود اجتماع صنعتی و مادی مغرب زمین به مخالفت می پردازد، اهمیت دین و پیامی که حاصل آن است، روشن تر میشود. و چون مسیحیت غربی، بسیاری از حقایق خود را فراموش کرده است و به جای این که راهی کاملا مشخص و مجرد از افکار متداول امروزی ارایه دهد، خود را تسلیم مدهای فکری روز کرده است. بسیاری از اشخاص فکور در مغرب زمین، در جست جوی ادیان و حکمت های شرقی هستند، ولی بسیاری از شرقی ها که تازه متجدد شده و به بی دینی گراییده اند، در مقابل این جنبه از تمدن جدید مبهوت شده و نمیتوانند سبب آن را درک کنند؛ علت آن، این است که هنوز آن ها به اندازه کافی با تمدن جدید، از لحاظ فکری، آشنایی ندارند و فشارهای روحی و نفسانی بشر جدید را احساس نمی کنند. آن ها، هنوز، میراث خوار معنویت اجداد خود هستند، در عین حال که به استهزای آنان می پردازند.

حاصل آن که امروز، در مغرب زمین که زادگاه تفکر ضد دینی و مادی گری جدید بوده است بسیاری از خواص و دانشمندان و دانشجویان، علاقه وافری به دین دارند و فعالیت های دینی، چه از لحاظ چاپ و نشر کتاب و چه دروس و مجامع بحث و جز آن، خیلی بیش از سال های اخیر، رایج است، در حالی که قاطبه مردم، مخصوصا در شهرهای بزرگ، با شک و تردید و بی دینی و یاس و ناامیدی دست و پنجه نرم می کنند. به قول یکی از فیزیک دانان معروف این قرن، فان وایتزکر (Von Weitzacker): روزی بود که جامعه غربی، متدین بود و چند نفر فیلسوف و عالم میتوانستند در شک به سر برند، امروز جامعه شکاک شده و دانشمندان اندک از این وضع بیم و هراس دارند. وضع دین، در این قرن، چنین است. بت های تمدن جدید، شکسته و تشنگی انسان ها برای معنویات هنوز باقی است و فلسفه ها و علما و اختراعات می آیند و می روند، ولی پیام دین در جای خود باقی مانده است؛ زیرا منشا دین، حقیقت لایتغیر الهی، و مخاطب دین، فطرت تغییرناپذیر بشر است. تا لحظه ای که موجودی به نام انسان بر روی زمین زندگی کند آن چه از عالم قدس سرچشمه می گیرد، دارای عطری است که همیشه به مشام مطبوع است و هیچ گاه کهنه نمیشود.
بنابراین باید هم صدا با مولوی گفت:
هرکسی کو دور ماند از اصل خویش *** باز جوید روزگار وصل خویش

منابع
علی ربانی گلپایگانی- ماهنامه پیام حوزه شماره 18- مقاله حضور دین در همیشه تاریخ
کارل پوپر- منطق اکتشاف علمی- ترجمه احمد آرا
سایر اطلاعات:
کد مطلب: tc60
وضعیت مطلب: فعال
گروه اصلی: مذهبی     زیرگروه: اصول اعتقادی

دفعات بازدید: 6     محبوبیت: 4   (کمترین=0 و بیشترین=5)    تعداد شرکت کننده در نظر سنجی مجبوبیت: 
تاریخ ثبت: 1401/10/12 ب.ظ 5:41:30


لینک صفحه ی مطلب: https://tadanesh.ir/t?c=tc60


هم گروهی ها
image
استاد جعفری در پاسخ به این پرسش که آیا دینی کردن همه امور به این معنی است که هر چیزی را می توان، ابزار و مرکبی برای فهم یا تحقق اندیشه دینی کرد آیا همه چیز به این کار تن ...


image
ص: 12943 موضوع بحث و بررسی، رابطه دین و اخلاق به صورت مستقل در جامعه ما کمتر مطرح شده است. در مباحث مختلف کلامی و اخلاقی بحثهایی مربوط به این موضوع وجود دارد ولی اینکه ...


image
آیا هرچه دین می گوید، اخلاق است، یا اخلاق همان است که دین می گوید؟ به عبارت بهتر، آیا می توان مبدا دیگری، بجز دین، برای اخلاق تصور کرد، یا تنها مبدا امور اخلاقی، ...


image
تاریخ سالیان متمادی علم و دین مانند دو گوهر تابناک بر تارک این عالم می درخشیدند، و از دیرباز در تمدنهای بشری ریشه مشترک داشتند، زیرا که آدم ابوالبشر یعنی از آنی که ...


image
گرچه تا اوایل قرن هفدهم تعارض علم و دین در جنبه های روان شناختی بیشتر جلوه گر می شد، ولی با رشد روز افزون علوم تجربی و دست یافتن دانشمندان به نظریات جدید علمی و ...


image
در احادیث اسلامی، همانند قرآن، دانش و خردورزی تکریم شده و درباره ارزش و اعتبار آن مسایل بسیاری مطرح گشته است. از جمله روایات در این مورد فرموده امام موسی بن جعفر (ع) ...


image
در تفکر اسلامی عقیده بر این است که ویژگیهای منحصر به فرد انسان و ساختار زندگی وی، به گونه ای است که برای رفتارهای اجتماعی و فردی خویش، و همچنین برای سعادت ابدی، ...


image
بر اساس روان شناسی انسان در اسلام به هر میزان که اعمال و رفتار یک فرد منطبق با خواسته ها و گرایشات و نظارت روح ملکوتی و مجرد (منطبق با دین الهی و تائیدات عقل، فطرت و ...


image
در قرآن کریم سه لغت آمده است که این سه لغت با توجه به معنا و مفهومی که قرآن درباره دین دارد «فطره الله التی فطر الناس علیها؛ با همان سرشتی که خدا مردم را بر آن سرشته ...


image
احتیاج به پیغمبر جدید تنها از نظر قانونگذاری نیست. پیغمبر در درجه اول معارف الهی می آورد، یعنی حقایقی که معرف عوالم غیب است: خداشناسی، صفات الوهی، معادشناسی و آنچه ...