تا دانش: سال سرمایه گذاری برای تولید
 
مطالب
 
امیدواریم مطالب و محصولات ارزشمندی در اختیار شما عزیزان قرار داده باشیم.

search

مقصود از نسخ و تغییر قوانین الهی چیست؟

توضیحات کوتاه:

پرسش:مقصود از نسخ و تغییر قوانین الهی چیست؟در سوره‌ی بقره آیه‌ی 106 می‌فرماید: «هیچ آیه‌ای را منسوخ نمی‌کنیم و از یاد مردم نمی‌بریم مگر اینکه بهتر از آن یا مانند آن ...

توضیحات:

پرسش:
مقصود از نسخ و تغییر قوانین الهی چیست؟
در سوره‌ی بقره آیه‌ی 106 می‌فرماید: «هیچ آیه‌ای را منسوخ نمی‌کنیم و از یاد مردم نمی‌بریم مگر اینکه بهتر از آن یا مانند آن را برای مردم بیاوریم.» مگر قانون خداوند درباره‌ی همه چیز مطلق نیست و مگر ضعیف و بهتر دارد، که اینطور گفته شده در خصوص این آیه و ناسخ و منسوخ کمی توضیح دهید.
پاسخ:
این پرسش در حقیقت به بحث ناسخ و منسوخ مربوط می‌شود که از مباحث علوم قرآن است.
توضیح: گاهی اوقات حکمی به صورت موقت از طرف خداوند صادر می‌شود و بعد از مدتی که زمان آن حکم تمام می‌شود حکم دیگری جایگزین آن می‌شود. به عنوان مثال در زمان جنگ در هر کشوری قوانین و احکامی خاص وضع می‌شود که این احکام و قوانین موقت است و بعد از اینکه شرایط جنگی بر طرف شد آن حکم برداشته می‌شود و یک حکم دائمی جایگزین آن می‌شود به این فرایند اصطلاحاً «نسخ» می‌گویند. به آن حکم اولی که برداشته شد «حکم منسوخ» می‌گویند و به دومی که جایگزینش شد «حکم ناسخ» می‌گویند.
اما آیه‌ی مذکور که می‌فرماید: «ما هیچ آیه و نشانه‌ای را نسخ نمی‌کنیم یا به فراموشی نمی‌سپاریم مگر اینکه بهتر از آن یا همانند آن را می‌آوریم.» این آیه‌ی شریفه را مفسرین سه گونه تفسیر کرده‌اند:
اول: اینکه این آیه مربوط به مسلمان‌ها باشد و همانطور که گذشت، جایگزینی احکام دائمی به جای احکام موقت، که احکام دائمی جانشین موقت می‌باشد یعنی نسخ آیه‌ای که حکم موقتی را در برداشته، به وسیله‌ی آیه‌ای دیگر که حکم دائمی را به همراه دارد.
مثال: به پیامبر صلی الله علیه و آله دستور داده شده بود به سوی بیت‌المقدس نماز بخوانند بعد از مدتی که شرائط عوض شد زمان این حکم موقت نیز پایان یافت لذا این حکم برداشته شد و حکم دائمی که نماز به سوی مسجد الحرام است بیان شد. که در آیه‌ی 144 سوره‌ی بقره تغییر قبله از بیت‌المقدس به مسجد الحرام آمده است.
دوم: اینکه این آیه به یهودیان و مسئله‌ی تورات مربوط می‌باشد زیرا یهودیان گاهی برخی آیات تورات را تغییر می‌دادند یا به فراموشی می‌سپردند در اینجا می‌فرماید: «اگر چنین چیزی اتفاق افتاد ما بهتر از آن را می‌آوریم.» در حقیقت این آیه به تورات و نسخ و فراموشی آیات آن اشاره دارد.
سوم: آیه مربوط به تغییر و جایگزینی معجزات و نشانه‌های الهی در بین مردم باشد که اصطلاحاً به آن «نسخ تکوینی» می‌گویند.
توضیح: به عنوان مثال یک رهبر الهی در جامعه ظهور می‌کند و بعدشهید می‌شود یا رحلت می‌کند، خدا شخص دیگری را مثل او یا بهتر از او جایگزین او می‌کند. و اینطور نیست که اگر پیامبری یا امامی یا ولی خدایی از دنیا برود و به اصطلاح نسخ شود، خداوند جایگزین بهتر یا مثل او را نداشته باشد.
این سه تفسیر در مورد این آیه‌ی شریفه مطرح شده است. البته مانعی ندارد که این آیه به هر سه معنا اشاره داشته باشد چون ما «استعمال لفظ در اکثر از معنا» را در قرآن قبول داریم.
اگر نسخ در آیه‌ی مذکور به معنای اول باشد یا به هر سه معنا باشد به هر حال معنای اول را هم در بر می‌گیرد از این رو پرسش «قانون خدا مگر بد و خوب دارد یا ضعیف و قوی دارد؟ و یا اینکه مگر تمامی قوانین خداوند از نظر خوبی یکسان نیستند.» را چنین پاسخ می‌دهیم:
همانطوری که گذشت نسخ یعنی تغییر یک قانون، قانونی که در اصل، موقت و برای شرایط خاصی قرار داده شده بود. قوانین هم معمولًا تابع مصلحت‌ها هستند، یعنی هر مصلحتی که پدید می‌آید یک قانونی را مناسب با آن قرار می‌دهند.
به عنوان مثال: همان طور که گذشت گاهی در شرایط جنگی یک قانونی می‌آید که در شرایط عادی، دیگر آن قانون کارآئی ممکن را ندارد یعنی مصلحت‌ها و ضرورت‌ها تغییر کرده لذا قانونی می‌آید که از جهاتی ممکن است بهتر از آن باشد.از این رو این تعبیر آیه «خیر منها او مثلها» یعنی چه؟ یعنی قانون دومی که می‌آید آیا قانونی است که مثل اوست یا بهتر؟ اگر قانونی بهتر است، چرا از اول نیامد پاسخش این است که، همانطوری که آن حکم در شرایط جنگی بهترین حکم و بهترین قانون است، این حکم هم در شرایط صلح بهترین قانون است. اگر قانونِ زمان صلح را ببریم در زمان جنگ، قانونِ خوبی نخواهد بود و موجب ضرر است؛ و اگر قانون جنگی را در زمان صلح اجرا کنیم، مردم اذیت می‌شوند چون سخت‌گیرانه است. پس هر قانونی در شرایط خودش خوب است. ممکن است این دو قانون کاملًا مثل هم باشد، ولی آن قانون در آن شرایط بهترین است و قانون دوم در شرایط عادی بهترین است. -

پرسش و پاسخ‌های قرآنی ویژه جوانان (شبنم مهر)/ زیر نظر محمدعلی رضایی‌اصفهانی و جمعی از پژوهشگران قرآنی/ قم: انتشارات پژوهش‌های تفسیر و علوم قرآن ۱۳۸۶
سایر اطلاعات:
کد مطلب: t24ad
وضعیت مطلب: فعال
گروه اصلی: مذهبی     زیرگروه: قرآن

دفعات بازدید: 17     محبوبیت: 4   (کمترین=0 و بیشترین=5)    تعداد شرکت کننده در نظر سنجی مجبوبیت: 
تاریخ ثبت: 1401/10/14 ب.ظ 5:53:30


لینک صفحه ی مطلب: https://tadanesh.ir/t?c=t24ad


هم گروهی ها
image
پرسش:نور چیزی دیدنی و محسوس است پس چگونه خدا نور است؟خداوند متعال در قرآن می‌فرماید: «لیس کمثله شی» و از این آیه بر می‌آید که خداوند قابل دیدن نیست و از طرفی در آیات ...


image
پرسش:چگونه می‌توان همیشه به یاد خدا بود؟ پاسخ:مقدمه: خدای متعال در قرآن کریم می‌فرماید: «فَاذْکُرُونِی أَذْکُرْکُمْ»؛ «مرا یاد کنید تا شما را یاد کنم؛»و در سوره‌ی ...


image
پرسش:آیا دوست داشتن دیگران با درجات عالی تقوا منافات دارد؟ پاسخ:در همین راستا به پرسش‌هایی دیگر بر می‌خوریم مانند: آیا دوست داشتن غیرخدا لازم است یا نه؟ و آیا با ...


image
پرسش:راهکارهای مبارزه با آرزوهای دراز و ناپسند چیست؟ پاسخ:برای آزادی از این نوع آرزوها در منابع دینی راه‌هایی عنوان شده که برخی از آنها را ذکر می‌کنیم:اول: دوری از ...


image
پرسش:در برخی آیات بعد از توبه اصلاح آمده مقصود از اصلاح کردن بعد از توبه چیست؟ پاسخ:در آیات متعددی از قرآن با تعابیر گوناگون می‌فرماید:«فَمَن تَابَ مِن بَعْدِ ...


image
پرسش:در برابر ستمکاری پدر و مادر چگونه عمل کنیم اگر والدین به فرزندان ستم کنند فرزندان چطور برخورد کنند، بطوری که هم موجب ناراحتی آنها نشود و هم بتوانند آنها را امر ...


image
پرسش:اطاعت از پدر و مادر تا چه اندازه لازم است؟ پدر و مادرم در کارهایم خیلی دخالت می‌کند می‌خواهم بدانم که تا چه حد باید تابع آنها باشم؟ حتی در امور مستحب و واجب و ...


image
پرسش:در مواردی که پدر و مادر بین دختر و پسر فرق میگذارند چه کنیم؟ گاهی پدر و مادر در مورد بخشش‌های مالی، برخی فرزندان را نسبت به بعضی مقدم می‌دارند و بین آنها تبعیض ...


image
پرسش:آیا صله‌ی رحم با خویشاوندانی که دارای صفات ناپسند مثل نمامی و غیبت هستند جایز است؟ پاسخ:خداوند متعال از طرفی دستور به صله رحم داده و واجب کرده و از طرفی از فحشا ...


image
پرسش:آیات حجاب کدام است؟ آیا در قرآن آیه‌ای در مورد رعایت حجاب داریم و چرا در مورد حجاب صحبت نمی‌شود و تذکر داده نمی‌شود؟پاسخ:«حجاب» یکی از دستورات الهی است که در ...